W dzisiejszych czasach świadomość konsumentów w zakresie pielęgnacji skóry i zdrowia znacznie wzrosła. Wybierając kosmetyki, coraz więcej osób zwraca uwagę na ich skład, co jest krokiem w dobrym kierunku. Czytanie etykiet kosmetyków może być jednak trudne, szczególnie dla tych, którzy nie mają odpowiedniej wiedzy na temat składników chemicznych i ich właściwości. W tym artykule wyjaśnię, jak czytać składy kosmetyków, na co zwracać uwagę i jak dokonywać świadomych wyborów.
Składniki w kosmetykach – czy ich kolejność ma znaczenie?
Etykiety kosmetyków muszą spełniać określone normy prawne, regulowane ustawą kosmetyczną. Składniki (INCI, Ingredients) są wymienione w kolejności malejącej według ich stężenia w produkcie, co oznacza, że składnik, którego jest najwięcej, znajduje się na początku listy. Składniki występujące w stężeniu poniżej 1% mogą być wymienione w dowolnej kolejności po składnikach głównych.
Jak nie wpaść w pułapkę przekonań czytając składy kosmetyków?
Wiedząc o zasadzie kolejności vs ilości możemy niestety wpaść w pułapkę wysnuwając pochopnie wnioski. Powiedzmy, że składnik jest w końcowej części listy a producent wymienia go jako ważny – i chwali jego działanie. Czy to oznacza, że kłamie mówiąc, że dał go dużo i działa? Niekoniecznie. Oznaczać to może, że dał go maksymalną ilość jaka jest dopuszczona do receptury kosmetycznej. Technolodzy dostają wytyczne co do maksymalnego dozowania, czyli ile procent całości może stanowić dany składnik. Oczywiście to wszystko związane jest z bezpieczeństwem użycia, ale i stabilnością formuły, czy po prostu możliwości skóry do zaabsorbowania go.
Skład INCI – co się pod tym kryje?
Nazewnictwo INCI (International Nomenclature of Cosmetic Ingredients) to system stosowany na całym świecie do nazywania składników kosmetycznych. Dzięki temu niezależnie od kraju, w którym kupujesz kosmetyk, składniki będą opisane w sposób zrozumiały i jednolity. INCI używa łacińskich nazw roślin oraz angielskich nazw chemicznych. Na przykład, woda będzie oznaczona jako „Aqua”, a ekstrakt z wąkroty azjatyckiej jako „Centella Asiatica Root Extract”.
Analiza składników kosmetycznych
Każdy składnik w kosmetyku ma określoną funkcję. Część składników może pełnić więcej niż jedną funkcję. Dla uproszczenia jednak zastosujemy poniższy klucz dla analizy składów kosmetyków. Oto niektóre kategorie składników, które można znaleźć w kosmetykach:
• Składniki bazowe: stanowią podstawę produktu, np. woda (Aqua), oleje roślinne, alkohole tłuszczowe.
• Emolienty: zmiękczają skórę i tworzą warstwę ochronną, np. masło shea (Butyrospermum Parkii Butter), gliceryna (Glycerin) czy masło lub olej awokado (Persea Gratissima Oil), który znajdziesz m.in. w kremie WYGŁADZAJĄCA KAWA marki Résolu.
• Substancje aktywne: mają konkretne działanie na skórę, np. ekstrakt ze (Hyaluronic Acid), probiotyk/postbiotyk (Bifida Ferment Lysate).
• Konserwanty: zapobiegają rozwojowi mikroorganizmów, np. fenoksyetanol (Phenoxyethanol), Alkohol Benzylowy (Benzyl Alcohol).
• Barwniki: nadają kolor kosmetykowi, np. CI 77491 (Iron Oxides).
• Substancje zapachowe: nadają produktowi zapach, mogą być pochodzenia naturalnego lub syntetycznego np. olejki eteryczne (Rosa Damascena Flower Oil)
Składy kosmetyków – im krótsza lista tym lepiej?
I tak i nie. Z jednej strony można zastosować takie uproszczenie, ale może być krzywdzące dla dobrych kosmetyków z dłuższą listą oraz wprowadzające w błąd przy np. kosmetykach syntetycznych o kiepskim składzie (wypełnionych parafiną i alergenami).
Czym więc się najlepiej kierować? Powiedziałabym, że im mniej gwiazdek „*” tym lepiej. Wtedy wiemy, że jest mało substancji potencjalnie alergizujących. Czasem przy kremach z bardzo wieloma substancjami aktywnymi może nam się zapalić czerwona lampka. Skóry wrażliwe, alergiczne, czy nadreaktywne mogą źle zareagować na taki skład. Może się pojawić zapalenie okołoustne lub nawet trądzik. Aktualnie na rynku dostępnych jest bardzo dużo aplikacji kosmetycznych, które pomagają w analizie składu kosmetyków. Nie musisz więc znać się na wszystkim i umieć czytać składy kosmetyków. W dalszej części artykułu podamy kilka rad oraz rozszyfrujemy substancje czynne w kosmetykach.
Ważne:
Radzimy uważać na stosowanie pełnej gamy kosmetyków z danej serii, gdyż może to być „zabójczy koktajl” dla skóry.
Dobre i złe, czyli składniki w kosmetykach, na które warto zwrócić uwagę
Istnieją składniki, w tym substancje aktywne, które mogą być korzystne dla skóry oraz te, które mogą powodować podrażnienia lub reakcje alergiczne. Oto kilka przykładów:
• Korzystne:
– Witamina C (Ascorbic Acid): działa jako przeciwutleniacz, wspomaga produkcję kolagenu.
– Ascorbyl Tetraisopalmitate – najbardziej stabilna pochodna witaminy C
– D-panthenol (Panthenol): zmniejsza podrażnienia, regeneruje skórę.
– Peptydy: wspomagają regenerację skóry, działają przeciwstarzeniowo.
• Składniki potencjalnie drażniące:
– Parabeny (Methylparaben, Propylparaben): konserwanty, które mogą powodować podrażnienia u wrażliwych osób.
– Sulfaty (Sodium Lauryl Sulfate, Sodium Laureth Sulfate): mogą wysuszać skórę i powodować podrażnienia.
– Syntetyczne substancje zapachowe (Fragrance/Parfum): mogą wywoływać alergie i podrażnienia.
– Triclosan
– PEG
– Mineral Oil/Paraffinum Liquidum/Petroleum
Naturalne vs. syntetyczne składniki kosmetyków – które lepsze?
Niektóre osoby preferują kosmetyki z naturalnymi składnikami, uważając, że są one bezpieczniejsze dla skóry. W rzeczywistości, zarówno naturalne, jak i syntetyczne składniki mogą być skuteczne i bezpieczne, ale mogą też powodować podrażnienia. Przykładowo, olejki eteryczne (naturalne składniki) mogą wywoływać reakcje alergiczne, podobnie jak niektóre syntetyczne substancje zapachowe. Dlatego w kosmetykach Résolu stosujemy wyłącznie składniki sprawdzone, skuteczne i eliminujemy te, które mogą powodować alergie jak substancje zapachowe czy kolorystyczne.
Przeczytaj: Czym są kosmetyki naturalne i dlaczego warto po nie sięgnąć?
Jak wybrać kosmetyk naturalny spośród dostępnych na rynku?
Szukając bezpiecznych i ekologicznych kosmetyków, warto zwrócić uwagę na certyfikaty, takie jak:
• ECOCERT: certyfikat ekologiczny, gwarantujący, że produkt zawiera naturalne składniki.
• COSMOS: certyfikat dla kosmetyków organicznych i naturalnych.
• NaTrue
Natomiast trzeba wiedzieć, że jest gros kosmetyków, które są naturalne, ale nie mają certyfikatów. Dlaczego? Proces certyfikacji jest nie tylko czasochłonny, ale również pracochłonny i wymaga sporych nakładów finansowych. Nie każda marka się więc na to decyduje.
Jak dokonywać świadomych wyborów bazując na składach kosmetyków?
Skoro już wiemy jak możemy rozróżnić składniki budzące kontrowersje od tych całkiem bezpiecznych, przejdźmy do rad praktycznych. Aby dokonywać świadomych wyborów kosmetycznych warto:
• Dokładnie czytać składy kosmetyków: korzystaj z wiarygodnych źródeł, aby dowiedzieć się więcej o działaniu i bezpieczeństwie składników.
• Zwracać uwagę na swoje reakcje: jeśli po użyciu kosmetyku zauważysz podrażnienia lub inne negatywne reakcje, sprawdź składniki i spróbuj ustalić, który z nich mógł je spowodować.
• Unikać nadmiaru składników: prostsze formuły często są lepsze, szczególnie dla skóry wrażliwej.
• Zrobić test uczuleniowy za uchem przed zastosowaniem kosmetyku: jeśli nie pojawia się swędzenie, pieczenie czy czerwienienie się skóry, możemy zastosować na skórę.
• Unikać nadmiaru kosmetyków i częstych zmian
Sprawdź też: Co to jest mikrobiom skóry i jak go odbudować?
Jak można dokonać analizy składu kosmetyku?
Aby lepiej zrozumieć, jak analizować składy kosmetyków, przeanalizujmy dwa przykłady:
• Krem nawilżający:
– Aqua: główny składnik, baza produktu.
– Glycerin: humektant – wiąże wodę w naskórku.
– Butyrospermum Parkii Butter (Shea Butter): emolient, który zmiękcza i nawilża skórę.
– Phenoxyethanol: konserwant – zapobiega rozwojowi mikroorganizmów.
• Serum przeciwstarzeniowe:
– Aqua: główny składnik, baza produktu.
– Glycerin: humektant.
– Retinol: składnik aktywny, działa przeciwstarzeniowo.
– Tocopherol (Vitamin E): przeciwutleniacz, który chroni skórę przed wolnymi rodnikami.
– Sodium Hyaluronate: forma kwasu hialuronowego – nawilża i wypełnia skórę.
To może Cię zainteresować: Kosmetyki z probiotykami.
Jak działają i kiedy ich używać?
Czytanie składu kosmetyków wymaga pewnej wiedzy i praktyki, ale jest kluczowe dla świadomego wyboru produktów pielęgnacyjnych. Zrozumienie funkcji poszczególnych składników, zwracanie uwagi na swoje reakcje na kosmetyki oraz korzystanie ze sprawdzonych produktów to kroki, które pomogą Ci zadbać o skórę w najlepszy możliwy sposób. Kosmetyki naturalne są odpowiednim wyborem, dla osób, które pragną wyeliminować składniki syntetyczne budzące kontrowersje. Również kosmetyki wegańskie mają szerokie zastosowanie, poza tym, że nie posiadają substancji alergizujących jak propolis, miód czy wosk pszczeli.
Pamiętaj, że każdy z nas ma inną skórę, dlatego warto eksperymentować i znaleźć produkty, które najlepiej odpowiadają Twoim indywidualnym potrzebom. Zawsze można skorzystać z testera czy zamówić próbkę kosmetyku.